Ποιό είναι το κατηγορούμενο;

Το κατηγορούμενο

Το κατηγορούμενο

Κατηγορούμενο είναι η λέξη (επίθετο ή ουσιαστικό) που φανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

π.χ.

-  Η Σοφία είναι γιατρός.  (ιδιότητα)

-  Ο ήλιος είναι φωτεινός.  (χαρακτηριστικό)

-  Η Ευγενία είναι αγχωμένη.  (κατάσταση)

Το ρήμα που συνδέει το υποκείμενο με το κατηγορούμενο ονομάζεται συνδετικό.

Τα κυριότερα συνδετικά ρήματα της γλώσσας μας είναι το είμαι και το γίνομαι.

Ως συνδετικά χρησιμοποιούνται επίσης τα ρήματα:

φαίνομαι, λέγομαι, βρίσκομαι, καλούμαι, ονομάζομαι, θεωρούμαι κ.ά.

Για να βρούμε το κατηγορούμενο ρωτάμε με ¨τι¨.

π.χ. Ο Ρωμανός είναι γιατρός.
(Τι είναι ο Ρωμανός; - γιατρός)

Το κατηγορούμενο δε χωρίζεται ποτέ από το ρήμα με κόμμα.

Το υποκείμενο και το κατηγορούμενο συμφωνούν πάντα στο γένος, τον αριθμό και την πτώση.

π.χ.

-  Η αυλή είναι χιονισμένη.

Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι:

α) επίθετο

π.χ.

-  Ο ουρανός είναι γαλανός.

-  Η παρέα σου είναι ευχάριστη.

β) ουσιαστικό

π.χ.

-  Η Χριστίνα είναι δασκάλα.

-  Ο Μάριος είναι μαθητής.

γ) μετοχή

π.χ.

-  Ο Σταμάτης είναι στεναχωρημένος.

-  Οι σκύλοι είναι δεμένοι.

δ) αντωνυμία

π.χ.

-  Αυτό  γίνεται οτιδήποτε.

-   Αυτό δεν είναι τίποτα.

ε) αριθμητικό

π.χ.

-  Βγήκες έκτος.

-  Τα Ευαγγέλια είναι τέσσερα.

στ) επίρρημα

π.χ.

-  Το δωμάτιο είναι άνω κάτω.

ζ) εμπρόθετος προσδιορισμός

π.χ.

-  Η αλυσίδα είναι από χρυσό.

η) ολόκληρη πρόταση

π.χ. 

- Η εμφάνισή του είναι να τον λυπάται κανείς.

Μια μικρή περίληψη με όσα έχουμε μάθει!

Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
Παιχνίδι με το υποκείμενο, το ρήμα, το αντικείμενο και το κατηγορούμενο

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1

Μπορείς να ξεχωρίσεις το υποκείμενο, το ρήμα και το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο σε μια πρόταση;

Α) Η θέα ήταν καταπληκτική

α.   Αντικείμενο  β.   Ρήμα  γ.   Κατηγορούμενο  δ.   Υποκείμενο

Β)Όταν λιώσει, ο πάγος ξαναγίνεται νερό.

α.   Αντικείμενο  β.   Ρήμα  γ.   Κατηγορούμενο  δ.   Υποκείμενο

Γ) Το καρότο το έφαγε το κουνέλι.

α.   Αντικείμενο  β.   Ρήμα  γ.   Κατηγορούμενο  δ.   Υποκείμενο

Δ) Ο Νίκος είπε πως δεν θα δει τη συναυλία.

α.   Αντικείμενο  β.   Ρήμα  γ.   Κατηγορούμενο  δ.   Υποκείμενo

Ε) H θάλλασσα φαίνεται γαλήνια.

α.   Αντικείμενο  β.   Ρήμα  γ.   Κατηγορούμενο  δ.   Υποκείμενο

ΣΤ) Φαίνεται πως δεν του αρέσει το γλυκό.

α.   Αντικείμενο  β.   Ρήμα  γ.   Κατηγορούμενο  δ.   Υποκείμενο

ΑΣΚΗΣΗ 2

Εντόπισε το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις.

1.  Η Θάλλασσα είναι ζεστή το καλοκαίρι

2.  Ο καιρός δε φαίνεται βολικός για εκδρομή

3.  Ο κύριος Γιάννης διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο.

4.  Η Δ΄ τάξη δεν θεωρείται δύσκολη.

5.  Το μέρος δεν έχει δέντρα, αλλά είναι πανέμορφο.

6.  Το παιδί φαινόταν χαρούμενο που είδε τους φίλους του.

7.  Ο δάσκαλος είναι νευριασμένος επειδή οι μαθητές κάνουν φασαρία.

8.  Ο εργάτης έχτισε τον τοίχο και έβαψε τον φράχτη.

9.  Ο Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς και ονομάστηκε Μέγας.

ΑΣΚΗΣΗ 3

Να υπογραμμίσετε στο κείμενο που ακολουθεί τα συνδετικά ρήματα και το κατηγορούμενό τους.

                               Η ΚΑΦΕΤΙΑ ΑΡΚΟΥΔΑ

Η καφετιά αρκούδα είναι είδος υπό εξαφάνιση.  Πολύ παλιά οι αρκούδες ζούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά με το πέρασμα των χρόνων ο άνθρωπος εξαφάνισε την αρκούδα.  Η αρκούδα θεωρείται φιλικό ζώο.

Το χρώμα της είναι καστανό με διάφορες αποχρώσεις. Η όρασή της είναι μέτρια, αλλά έχει εξασκημένη όσφρηση και ακοή.  Τα νύχια της είναι μεγάλα και κυρτά. Είναι ζώο φυτοφάγο. Μερικά από τα αγαπημένα της φαγητά είναι τα μήλα, τα κάστανα, τα βελανίδια και τα φουντούκια.  Στα πολύ παλιά χρόνια η αρκούδα ήταν φαγητό για τους ανθρώπους.